Ekonomist Akçay’a Göre Enflasyonda Felaket Senaryosu Ne? ‘Düzeltmek 2001 Krizinden Daha Zor’

Akçay Dünya’dan Burcu Göksüzoğlu’na enflasyon ile ilgili tüm bildiklerini gördüklerini anlattı Türkiye’de göreli fiyat kaosu yaşandığını belirten ekonomist  ‘G__öreli fiyatlar her gün kayıyor. Enflasyonu aşağı çekmek için evvel rölâtif fiyat kaosunun dinmesi lazım’ derken, 2001 krizi sonrası enflasyondaki düşüşün ise kıyas olmadığını belirterek bunun kimseyi yanıltmamasını vurgulayarak ‘Onun aşağı inişi temizdi. Nedenini bulup, temizlemiştik. Mali dinamikleri düzeltmeyi başardık. Bunun tahlili çok daha sıkıntı‘ diye konuştu.

‘Benim derdim enflasyonun yapışkan kalıcı rejim seviyesinin çok yukarlarda bir yerlerde Escort Silivri inatçı hale gelmesi’ diyen Akçay ‘Bunu nasıl kıracaksınız?’ dedi.

Enflasyon uzak orta enflasyon 10 tane gelişmekte olan piyasaların 2010 yılından bu yana FX indeksine baktığımızda 2016 nın sonbaharında Silivri Escort kopmuş bir tane kur var Yani 100 den başlayıp 1018 e gelmiş Türk Lirası ondan sonra en makus performans gösteren 100 den 372 ye gelen bugün savaşan Ukrayna Yani bu fotoğraf olağan bir fotoğraf değil Bu kur artışının mantıklı bir iktisadi sebebinin olduğu ikna konusunda muvaffakiyet bahtınız sıfır

Ben 30 yıldır enflasyona takıntılı bir beşerim en çok onla ilgili çalıştım Bu enflasyon dinamiği benim gördüğüm en makûs enflasyon dinamiği Daha yüksek seviyeleri gördük enflasyonda lakin dinamik manasında bu kadar kötüsünü görmedik Kimse 2001 krizinden sonraki enflasyonun aşağı inişiyle mukayese etmesin Onun aşağı inişi temizdi Nedenini bulup temizlemiştik Mali dinamikleri düzeltmeyi başardık Bunun tahlili çok daha sıkıntı Burada kur ve TÜFE baskısı var Haydi onları hallettik çok acayip bir inertia var geride Benim derdim enflasyonun kaça çıkacağı değil inmeye başladığında nerede takılacağı Bu 60 olmayacak fakat 30 35 e kitlenip kalması facia Enflasyonun 100 e vurması sonra aşağı gelmesi facia değil Şu anda Türkiye de rölâtif fiyat kaosu var Enflasyonun ötesinde izafî fiyat kaosu var Değerli olan fiyatlar değil nispî fiyatlardır Bu ne demek fiyatların nispeten stabil olduğu bir devirde buzdolabının TV ye nazaran olan fiyatı 1 haftalık tatilin otomobile fiyatına olan izafî fiyatı isteğiniz üzere bakabilirsiniz Bu izafi fiyatlar her gün kayıyor hepsi çok oynak Enflasyonu aşağı çekebilmek için evvel rölâtif fiyat kaosunun dinmesi lazım Ondan sonra enflasyon aşağı çekilmeye başlanmalı Bu panik ortamında rölâtif fiyatlar mecburen kaos içinde kalıyor Beşerler bu ortamda alım yapıyor bu talebi canlı tutuyor Bu da uygun bir şey değil Mesela otomobil yatırım aracı oldu Bundan ötürü bile bir şeyler yanlış demesi lazım ülkeyi yönetenlerin Sebep otomobil aldığınızın sonraki günü bedel kaybetmesi gereken bir şey Yani galeriden aldınız garajınıza girdi sonraki gün birebir fiyata satamıyor olmanız lazım Türkiye de beşerler mevduat yerine otomobil almaya başladılar Olağan bir ortam değil bu İzafî fiyatların kaos halinde olduğu bir ortam

Şunu deseler çok zalimce bir şey söyleyeceğim İnsanların alım gücünü yeterlice öldüreceğiz Allah korusun lakin düzgünce öldüreceğiz deseler hani bu enflasyona karşı argüman diye kullanılabilir lakin insanların alım gücünü artırarak enflasyona karşı Bu türlü bir şey mümkün değil yani oksimoron bu zati Şayet beşerler gerçek gelirleri azaldığı için eskisi kadar talep edemiyorlarsa birtakım malları bunun bir ölçü alışılmış ki enflasyon üstünde aşağı yanlışsız baskısı olacak

Söylediğim şey sakın teklif diye alınmasın ancak yapmayacağım hiçbir şey güzelce alım gücü azalsın insanların inlesinler böylelikle mal talep edemesinler ve talep kaynaklı enflasyon tarafı yok olsun’ derseniz Çok acımasızca Buna mantıken karşı çıkamam Hakikat bulmam o farklı sıkıntı doğrusu ne pekala bunun Enflasyonu indirmeye çalış Yani enflasyonu indiremiyor ben fiyatları üst çıkartacağım argümanı hakikat değil

Enflasyonda ortalama üst geliyor oynaklığı da artıyor ve ikisi de birbirini çift taraflı etkiliyor Güç besin dışardayken baktığınız vakit da enflasyon felaket Bir felaket haberi daha vereyim ÜFE üzerinde birinci sefer bu kadar acayip bir baskı var TÜFE de Yani TÜFE yi ne açıklıyor Kur ve ÜFE açıklıyor 2016 nın sonuna geldiğimizde bu fotoğraf bu türlü değildi 2016 nın sonundaki fotoğrafta TÜFE yi TÜFE açıklıyordu Pekala ne oldu artık Atalet yok mu oldu Hayır haber çok daha makus Atalet yok olmadı atalet hala otomobilde lakin art koltuğa geçti Şoför koltuğunu kur ve ÜFE paylaşıyor Kur sorununu şöyle yahut bu türlü hallettiniz Kurda bir istikrar gerçekten geldi ÜFE baskısı da kalktı İkisinden de kurtulduk atalet

Yani kur ve ÜFE baskısı devre dışı kaldığı vakit biz hala buraya geleceğiz Buradaki makus haber şu buraya geldiğinizde atalette olan enflasyon seviyesi bu Türkiye de 8 lerden 19 lara gelmişti Katı enflasyon seviyesi Benim kaygım bu şu an 30 lara yakın bir yere geliyor Yani enflasyon 70 80 90 lara vurdu sonra aşağı geliyor tahminen 25 lere Marko rejim seviyesi 30 a kitlenmiş Türkiye nin 4 5 sene için 30 enflasyonuna kitlendiğini düşünün 30 u kırmakta başarısız olduğunu düşünün bu felaket bir şey

Benim derdim bu yılın sonunda merkezin beklediği 40 larda değil önümüzdeki yıllarda de değil Benim derdim enflasyonun yapışkan kalıcı rejim seviyesinin çok yukarlarda bir yerlerde inatçı hale gelmesi Bunu nasıl kıracaksınız

Enflasyonda Merkez Bankası nın son raporda ilan ettiği patikayı hiç kimse satın almıyor Kimse o patikaya inanmıyor İnsanların inanmadığı patika ile dezenflasyon yaratamazsınız Evvel patikanızı inandırıcı kılacak bir beden lisanınız ve lisanınız olacak Özel dal bu 3 yıllık enflasyon patikasını kendine benchmark alacak Lakin almazsanız biz buraya daralarak geleceğiz diyeceksiniz Ben iktidar olsam bu seçim lisanıyla giderim Aman ürkütmeyeyim kimseyi demem Tam aksine insanları şuna inandırmaya çalışırım Ben 3 yıl sonra seçimden de 1 yıl sonra enflasyonda o denli bir yere geleceğim ki gerekirse ekonomiyi daraltıp geleceğim zira bu enflasyon belasından kurtaracağım ülkeyi fakat maliyet olması gerekmiyor bize güvenirseniz biz bu noktaya gelebiliriz buna inandırmanız lazım Fakat bunların niyeti ve mahareti yok diye düşünürseniz enflasyon 30 a yakın bir yere kitlenecek maalesef Farklı bir Merkez Bankası çok uygun bir tertip çok güzel bir takım vs tekrar güç iş İmkansız değil lakin tekrar çok sıkıntı .