Manisa’nın Soma ilçesinde bundan tam sekiz yıl evvel yaşanan maden faciasında 301 madenci hayatını kaybetti, 162 personel ise yaralandı. Olayın akabinde açılan davada tutuklu sanıkların hepsi tahliye edildi. Yakınlarını kaybedenler ise belgeyi Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı.
2015 yılında görülmeye başlanan ve sanıkların tutuksuz yargılandığı Soma davasında son olarak 4 Nisan 2022’de Ümraniye Escort Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. İdare Şurası Lideri Can Gürkan‘ın 20 yıl, Türkiye Kömür İşletmeleri baş kontrolörleri Adem Ormanoğlu ve Efkan Kurt‘a verilen toplam 12 yıl 6 aylık mahpus cezaları onandı.
Lakin infaz düzenlemesiyle birlikte bu mühletler kısalacak
Soma davası ne vakit başladı nasıl sonuçlandı
13 Mayıs 2014’te yaşanan maden felaketinin akabinde Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde ‘olası kastla insan öldürme’, ‘neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama’, ‘bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatı ile birlikte birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma’, ‘taksirle birden fazla kişinin mevti ile birlikte birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma’ suçlamalarıyla açılan dava 2015’te görülmeye başladı.
2016 yılında açıklanan uzman raporunda Ümraniye Escort Bayan Güç ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı ve Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın ihmali ve kusuru olduğu belirtildi Bu Soma davası belgesinde kamu vazifelileri ile bakanlıkların kusur ve ihmalleri olduğunu belirten birinci Escort Ümraniye resmi belgeydi
Raporda yer alan Güç Bakanlığı’na bağlı Maden İşleri Genel Müdürlüğü’ne MİGEM ait yapılan değerlendirmede planlanandan iki kat fazla üretim yapıldığı, üretim artmasına karşın havalandırmayı sağlayan ana vantilatörün kapasitesinin değiştirilmediği vurgulanıyordu.
Birebir vakitte teknik şartlar ortasında gaz maskelerinin emekçilerin madenden kaçmasına imkan tanımamasından üretim zorlamasına, maden içi faal haberleşme ve alarm sistemi bulunmamasından acil durumlar için bir planlama yapılmamış olmasına kadar bir dizi eksikliğe dikkat çekiliyordu.
Beşi tutuklu toplam 51 kişinin yargılandığı dava Temmuz 2018’de sonuçlandı 37 kişi beraat etti 14 sanık ‘taksirle vefata ve yaralamaya sebebiyet vermekten’ ceza aldı.
Sanıklardan Soma Kömür İşletmeleri A Ş İdare Konseyi Lideri Can Gürkan 15 yıl, Genel Müdür Ramazan Gerçek 22 yıl 6 ay, İşletme Müdürü Akın Çelik 18 yıl 6 ay mahpus cezasına mahkum edildi.
Lakin Can Gürkan 18 Nisan 2019’da yurt dışına çıkış yasağıyla tahliye edildi
Mart 2020’de Soma faciasında hayatını kaybeden 11 çalışanın yakınlarının başvurduğu Anayasa Mahkemesi’nden ölen emekçilerin Anayasa’nın 17’nci hususunda teminat altına alınan hayat hakkının ihlal edildiği kararı çıktı
Yargıtay 12 Ceza Dairesi 30 Eylül 2020’de Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nin verdiği ve istinaf mahkemesinin onadığı kararı bozdu Can Gürkan’ın da ortalarında bulunduğu dört sanığa ‘olası kastla 301 sefer öldürme ve 162 sefer yaralama’ kabahatinden ceza verilmesini istedi
Beş üyeden üçü değişti karar üçe iki oyla alındı
Lakin bu sırada 12 Ceza Dairesi’nin üç üyesi değişti ve çabucak sonrasında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı 8 Ocak 2021’de 12 Ceza Dairesi’nin 30 Eylül kararına itiraz etti Sanıklar hakkında ‘taksirle mevte neden olmaktan’ ceza verilmesi talep edildi.
Evrak Yargıtay 12 Ceza Dairesi’ne geri döndü Yeni heyet ikiye karşı üç oyla evvelki kararını bozarak Can Gürkan’ın ‘bilinçli taksirle vefata ve yaralanmaya neden olmaktan’ yargılanması gerektiğini belirtti.
Onun da ortalarında bulunduğu dört sanığın ‘bilinçli taksirle vefata ve yaralamaya neden olma‘ kabahatinden tekrar hakim karşısına çıkması kararlaştırıldı. Dava 13 Nisan 2021’de Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde tekrar görülmeye başlandı.
Davada tutuklu sanık kalmadı
2021’in Şubat ayında Ramazan Hakikat Akın Çelik, onun yardımcısı İsmail Adalı, mahpus yattıkları müddet göz önünde bulundurularak Soma İnfaz Savcılığı tarafından hür bırakıldı. Soma davasında cezaevinde tutuklu sanık kalmadı.
Davanın dördüncü duruşması Haziran 2021’de görüldü Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi tutuksuz yargılanan Soma Kömür İşletmeleri A Ş İdare Şurası Lideri Can Gürkan‘a ‘bilinçli taksirle öldürme ve yaralamaya neden olma’ hatasından 20 yıl; maden mühendisleri Efkan Kurt ile Adem Osmanoğlu‘na 12’şer yıl 6’şar ay mahpus cezası verdi.
Sanıklar tutuklanmadı
Gürkan toplam yedi yıl mahpus yatmış olacak
Son olarak Nisan 2022’de Yargıtay 12 Ceza Dairesi Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nin temyize giden kararının düzeltilerek onanmasına karar verdi
Mahpus cezaları onandı denetim teşkilatı başmühendisliği misyonunu yapmalarının yasaklanması kararı ise bozuldu
Bianet ‘in haberine nazaran, 2020 yılındaki infaz düzenlemesinden yararlanan Gürkan’ın 20 yıllık cezasının infazı 10 yıla inecek, üç yıl kontrollü özgürlük ve mahpusta kaldığı 4,5 yıl düşürülecek ve cezanın 2 yıl 6 aylık infaz müddeti kalacak. Yani toplam 7 yıl mahpus yatmış olacak.
Üçe iki oy çokluğuyla çıkan karara daire lideri Ahmet Er ve üye hakim Az Güngüneş şerh düştü sanıkların ‘olası kastla öldürme suçundan’ cezalandırılması yani 301 defa öldürme ve 167 sefer yaralama kabahatinden binlerce yıl mahpus cezasına çarptırılması gerektiğini bildirdi
Davayı takip eden avukatlar tutuklu
Soma davasında tutuklu sanık yok Lakin dava belgesini takip eden iki avukat Selçuk Kozağaçlı ve Can Atalay tutuklu.
Çağdaş Hukukçular Derneği ÇHD Genel Lideri Selçuk Kozağaçlı, dernek üyesi 20 avukata ‘terör örgütü kurma ve yönetme’ ve ‘terör örgütü üyeliği’ suçlamalarıyla açılan davada, 2017’den bu yana tutuklu olarak yargılanıyor.
Toplumsal Haklar Derneği üyesi Avukat Can Atalay ise Seyahat davasının Nisan ayında görülen karar duruşmasında ‘cebir ve şiddet kullanarak hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım etme’ kabahatinden tutuklandı.
Kaynak BBC Türkçe